Het eerste jaar waarin melkveehouders te maken hebben met de fosfaatrechten loopt ten einde. Met de jaarwisseling dient u te beschikken over voldoende rechten voor de in 2018 gehouden melkveestapel. Maar helaas weet een groot deel van de veehouders nog niet waar ze aan toe zijn. Zij hebben, om uiteenlopende redenen, bezwaar gemaakt tegen het aantal fosfaatrechten vermeld in de beschikking. Nu, een maandje voor de deadline, verkeren zij nog steeds in onzekerheid of en in welke mate tegemoet wordt gekomen aan het bezwaar.
Bij het RVO zijn ruim 350 mensen, specialisten op het mestdossier en juristen, druk bezig om alle zienswijzen, bezwaren en beroepsprocedures te behandelen. Het is echter een illusie om te denken dat alle betrokkenen voor 31 december weten over hoeveel fosfaatrechten zij beschikken. Daarvoor is het aantal bezwaren (7700) en de complexiteit van de regelgeving te groot. Hier heeft de overheid en de sector zich behoorlijk op verkeken.
Duidelijk is wel dat een aantal veehouders zijn fosfaatrecht (fors) zal overschrijden.
Sturen op dit moment door verkoop van vee biedt praktisch geen soelaas meer. En aankoop of lease is een dure optie.
Ruimte voor “knelgevallen” is zeer beperkt. Er zijn in principe al meer fosfaatrechten uitgegeven dan mogelijk was binnen het melkveefosfaatplafond. In hoeverre de correctie (lees terugvordering) van rechten bij vleesveehouders deze fout kan herstellen is onduidelijk. Van het ministerie valt weinig te verwachten. Ruimhartig aan de bezwarenmakers tegemoet komen zal erin resulteren dat de generieke korting verhoogd moet worden. Geen 8,4% maar een procentje meer?? Het al zeer geringe draagvlak voor het fosfaatrechtstelsel en het vertrouwen in de overheid zal hiermee volledig verdwijnen. De minister heeft daarom onlangs aangegeven dat er gehandhaafd zal worden. En dat hierbij het uitgangspunt de meest recente beschikking (en besluiten overdracht) de basis zullen zijn.
De NVWA zal controleren of de productie door melkvee niet groter is dan het op het bedrijf rustende fosfaatrecht. Enerzijds controle op risicobasis maar daarnaast kan overschrijding ook bij andere inspecties door de NVWA worden geconstateerd. Dit kan dus ook nog in de jaren na 2019 plaatsvinden. Overschrijding is een economisch delict waarvan proces-verbaal zal worden opgemaakt en aan het OM worden doorgegeven. Het OM moet beslissen of tot vervolging wordt overgegaan en welke strafeis hierbij wordt gehanteerd. Uiteraard zullen bij deze beoordeling en de bepaalde straf alle feiten, inclusief lopende bezwarenprocedures, een rol spelen.
Al met al een ongewis avontuur. Speculeren op de hoop dat “het dit eerste jaar met de controle wel zal meevallen” is gevaarlijk. En ook een inschatting dat de lopende bezwarenprocedure wel het benodigd aantal rechten zal opleveren is niet zonder risico.
Een jaar na de invoering van het fosfaatrechtenstelsel is er dus nog veel onzekerheid en wij verwachten op korte termijn nog geen oplossing voor alle knelgevallen.
Daarom is het devies om alle opties in overweging te nemen en zo mogelijk voor 31 december toch nog actie te ondernemen. Financieel zal het echter niet voor iedereen mogelijk zijn om te kopen of te leasen. Dit betekent dat het jaar 2019 voor een aantal melkveehouders in het ongewisse start.